بررسی مقایسه‎ای روابط معنایی، ساختار شکلی و سیستم مدیریت اصطلاحنامه‎های فنی ـ مهندسی و نما

چکیده هدف: اصطلاحنامه‎ها به‎عنوان ابزارهای کمکی بازیابی اطلاعات نقش مهمی در بهینه‎سازی جستجوها در پایگاه‎های اطلاعاتی علوم دارند و تألیف و انتشار آن‎ها مستلزم برخورداری از شرایطی استاندارد است. پژوهش حاضر، به بررسی مقایسه‎ای روابط معنایی، ساختار شکلی و سیستم مدیریت اصطلاحنامه‎های فنی و مهندسی و نما بر اساس استاندارد ansi/niso z39.19 2005 می‎پردازد. روش: پژوهش حاضر به روش ارزیابانه انجام شده و از نوع کاربردی است. جامعۀ پژوهش شامل آخرین ویرایش اصطلاحنامه‎های فنی ـ مهندسی و نما است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش سیاهه‎وارسی است که در فضای نرم‎افزار اکسل در 4 بخش روابط معنایی، ساختار شکلی، نحوۀ ارائه و سیستم مدیریت اصطلاحنامه بر اساس بندهای موجود در استاندارد ansi/niso z39.19 2005 تنظیم شده است. از آمار توصیفی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. یافته‎ها: یافته‎های پژوهش نشان داد که میانگین رعایت استاندارد در روابط معنایی اصطلاحنامۀ فنی و مهندسی  5/97 درصد و در اصطلاحنامۀ نما 93 درصد است. در بخش ساختار شکلی میزان رعایت استانداردها در دو اصطلاحنامۀ مذکور به ترتیب 86 درصد و 97 است. در نحوۀ ارائۀ اصطلاحنامه میزان برخورداری دو ابزار از استانداردها به ترتیب 5/54 درصد و 57 درصد و در سیستم مدیریت، دو اصطلاحنامۀ یاد شده  به میزان 14 درصد و 18 درصد استانداردهای مذکور را رعایت کرده‎اند. می‎توان نتیجه گرفت که میزان رعایت استانداردها در بخش روابط معنایی و ساختار شکلی اصطلاحنامه‎ها مطلوب است. کمترین میزان رعایت استانداردها، در سیستم مدیریت اصطلاحنامه و سپس در بخش نحوۀ ارائه بوده است. اصالت/ارزش: با توجه به اینکه اصطلاحنامه‎ها یکی از منابع اطلاعاتی مهم در امر بازیابی اطلاعات در عصر حاضر هستند و تهیه و تدوین آن‎ها، برنامه‎های مدون و سرمایه‎گذاری‎های بسیاری را می‎طلبد، انجام پژوهش‎هایی که کیفیت اصطلاح‎نامه‎ها را بر اساس استانداردهای نوین بسنجد، ضروری به نظر می‎رسد. ارزش مقالۀ حاضر در نشان دادن ضعف اصطلاحنامه‎ها در سیستم مدیریت اصطلاحنامه و در نحوۀ ارائۀ اصطلاحات و نیاز به استفاده از ابزارهای نو برای بازنمایی است.